روند تکامل شمع ها از دیرباز تا امروز

روند تکامل شمع ها از دیرباز تا امروز

از دیرباز از شمع در مصارف گوناگون به وفور استفاده می شده است. پیشینیان از چلچراغ ها و جاشمعی های ساده ی سنگی یا فلزی برای قرار دادن شمع ها استفاده می کرده اند. شمع قلمی ابتدایی ترین نوع شمع می باشد، که همچنان در جا شمعی های کلاسیک مورد استفاده قرار می گیرد. تکامل شمع سبب شده است تا از آن علاوه بر ایجاد روشنایی، جهت تزیین دکوراسیون منزل و مجالس نیز استفاده گردد.

همیشه از شمع به عنوان عنصری برای دور کردن و از بین بردن تاریکی استفاده می شده است. همنشینی انسان ها در کنار شمع در طول تاریخ باعث گردیده که امروزه هم با قرار گرفتن در مجاورت یک شمع روشن حس خوبی را در خود تجربه کنند. امروزه شمع ها در اشکال و طرح های مختلف و انواع گوناگون برای مصارف متفاوتی تولید می گردند. با استفاده از ابزار های مدرن و مواد اولیه ی جدید و استفاده از پارافین به عنوان ماده اصلی ساخت شمع، قابلیت شکل دهی شمع در اشکال مختلف امکان پذیر شده است. ماده پارافین را می توان به هر شکل دلخواهی تغییر داد. حتی می توان در حالت مایع و یا ژله ای نیز از آن استفاده کرد. این ماده را می توان در انواع رنگ ها حتی بدون رنگ و شیشه ای مورد استفاده قرار داد.

  همیشه از شمع به عنوان عنصری برای دور کردن و از بین بردن تاریکی استفاده می شده است.

سیر تکامل شمع در طول تاریخ

شمع در قدیم، نقش بسیار مهم و با اهمیتی در زندگی روزمره ی مردمان داشته است. به علت عدم کشف الکتریسیته و اختراع لامپ، شمع به عنوان منبع اصلی تامین نور در تمام مکان ها مورد استفاده قرار می گرفته است. امروزه با پیشرفت صنایع و مواد اولیه ی ساخت شمع، پیشرفت شایانی در این صنعت انجام گرفته است. شمع های امروزی از نظر ظاهری و کاربری، نسبت به گذشته تغییر چشمگیر و فراوانی داشته اند. در گذشته که هنوز موم های پارافینی ناشناخته بودند، از چربی حیوانات و موم عسل برای ساخت شمع استفاده می شده است.

شمع حس حمایت و عشق را در انسان ایجاد می کند و نور منعکس شده از شعله ی آن حس امید را در دل به وجود می آورد. تکامل شمع از جایی در مصر باستان شروع شد. در آن زمان مصریان برای ساخت شمع از موم عسل استفاده می کردند. یکی از محصولات جانبی زنبور داری موم عسل می باشد. این محصول از نقطه ی ذوب بالاتری نسبت به پارافین برخوردار است و همین موضوع باعث افزایش زمان سوخت و عمر شعله شمع می گردد.

شمع های امروزی از نظر ظاهری و کاربری، نسبت به گذشته تغییر چشمگیر و فراوانی داشته اند.

پیشینه ی تکامل شمع

شمع در ایران قدیم با نام هایی مانند شماله، کندیل یا سپندار شناخته می شده است. شمع در قدیم به عنوان منبع نور و گاهی برای ایجاد گرما به کار می رفته است. شمع از یک ریسمان یا فتیله قرار گرفته در میان یک توده جامد از سوخت به عنوان موم تشکیل شده است. امروزه عموما شمع ها از موم های پارافین ساخته می شوند. قبل از کشف نیروی الکتریسیته و اختراع لامپ، از شمع و چراغ های نفتی برای ایجاد روشنایی و گرما استفاده می شده است. امروزه از شمع ها صرفا برای ایجاد روشنایی اضطراری در زمان قطع برق یا برای ایجاد یک محیط احساسی و رمانتیک، به خصوص در یادبود ها و مراسمات مذهبی به عنوان عنصری جدا نشدنی به وفور استفاده می شود.

شمع های مومی برای اولین بار با استفاده از موم عسل توسط فنیقی ها ساخته شدند. با گذشت زمان و تکامل شمع، در قرن هجدهم شمع را با بهره گیری از روغن نهنگ ساختند. این محصول به دلیل ایجاد روشنایی با ثبات تر، که به شمع های کافوری معروف بود، به عنوان واحد روشنایی بالن انتخاب گردید. در سال ۱۸۲۳ میلادی دو مخترع فرانسوی برای اولین بار شمع را از جنس گچ و پارافین ساختند و به بازار های آن زمان عرضه کردند. شمع های قلمی ساخته شده از چربی حیوانات و یا موم عسل از قدیمی ترین نوع شمع می باشند. با وجود تکامل شمع در قرن های گذشته، شمع های قلمی از پیشینه ای غنی تر از انواع دیگر در فرهنگ و اعتقادات برخوردار هستند. به عنوان مثال در مراسم های باستانی مانند نوروز و شام غریبان نقش پر رنگ و اعتقادی را ایفا می کنند.

تکامل شمع سبب شده است تا از آن علاوه بر ایجاد روشنایی، جهت تزیین دکوراسیون منزل و مجالس نیز استفاده گردد.

روند تکامل شمع در فرهنگ های مختلف

سیر تکامل شمع از مشعل هایی از چربی حیوانات و روغن های گیاهی به عنوان ماده سوختنی استفاده می کردند شروع شد و تا امروزه که شمع های پارافینی در انواع و اقسام اشکال با کاربری های متفاوت ساخته شده اند ادامه پیدا کرد. انسان هرگز از پیدا کردن روش های جدید روشنایی متوقف نشده است. در طول مسیر تکامل شمع، چراغ های نفتی هم به لامپ های الکتریکی مبدل شدند. در دوران باستان شمع ها را از موم عسل می ساختند. در قرن هجدهم تکامل شمع ها به اوج خود رسید و از پارافین ساخته شدند و توسط ماشین ها به تولید انبوه رسیدند.

• در مسیحیت، از شمع ها معمولا به منظور تزیین دکوراسیون مکان های مذهبی و ایجاد حس روحانی برای عبادت استفاده می شود.
• در مذهب یهودیت، جمعه شب ها دو عدد شمع را قبل از برگزاری مراسم جشن شبات روشن می کنند.
• تقریبا در تمام خانه های هندو، به طور روزانه و گاها در برابر محراب شمع های فراوانی روشن هستند. در برخی از خانه ها شمع ها را در زمان طلوع خورشید روشن می کنند و در برخی خانه های دیگر، یک بار در زمان طلوع خورشید و یک بار هم به هنگام غروب، شمع ها را روشن می کنند. شمع ها بخش مهمی از سنت های بودایی و عنصری جدا نشدنی محسوب می گردند.

از شمع ها معمولا به منظور تزیین دکوراسیون مکان های مذهبی و ایجاد حس روحانی برای عبادت استفاده می شود.

جمع بندی

شمع قلمی از ابتدایی ترین انواع شمع می باشد که همچنان عنصری ثابت در جا شمعی های کلاسیک و گرانقیمت قرار می گیرد. در ایران باستان شمع را سپندار می نامیدند. از شمع یا سپندار به عنوان وسیله ای برای تامین نور و حمل نور برای روشن کردن مسیر استفاده می کرده اند. در تالار های بزرگ و شاهانه چلچراغ ها را با روشن کردن تعداد زیادی شمع روشن می کرده اند.