انواع عود و خواص آن
مقدمه
عود نوعی چوب است که به وسیله سوزاندن آن رایحه خوش بویی از خود متصاعد میکند. با استفاده از گیاهان مختلف اقدام به ساخت انواع عود می کنند. عود در اصل نوعی شاخه ای باریک از گیاه مخصوص است که با سوزاندن آن، رایحه ای مطبوع ساطع می شود. امروزه انواع عود را از ترکیب گیاهان مختلف می سازند و با استفاده از روغن های معطر عطرآگین می کنند. عود ها در شکل و انواع مختلفی در بازار وجود دارند. عود های طبیعی از چوب خام، علف خرد شده و روغن های گیاهی تولید می شوند.
در گذشته از صمغ، کندر و چوب های معطر مانند چوب صندل، شاخه گیاه ماسالا، چوب گیاه خیزران، پوست انواع درختان، علف ها و انواع گل ها اقدام به ساختن انواع عود می کردند. مشهور ترین مواد اولیه در ساخت عود، صمغ و کندر می باشد. علاوه بر آن از گیاهان دارویی برای بهره مندی از خواص داروئی آن ها بسیار استفاده می شود. مشک و انبر به صورت فرآوری شده و از گل نرگس، لیمو و مرزنجوش به طور طبیعی استفاده می شود. از مشهور ترین عود های موجود در بازار صندل سرخ و سفید، عود صلیب، عود مشک، عنبر، کندر، لیمو، سیب سبز، گل رز، بابونه، رزماری، اسطوخودوس، نعنا، یاسمین و زنبق یاس کبود می توان نام برد.
انواع عود بر حسب خاصیت
انواع عود بسته به گیاهانی که از آن ساخته می شود خواص متفاوتی را دارا می باشند. عود های ساخته شده از گیاه صندل دارای طبع سرد و خشک هستند و عود هایی که با مشک ساخته می شوند دارای طبیعت گرم و خشک می باشند.خواص دارویی بر اساس مواد سازنده عود که از چه گیاهی ساخته شده است متفاوت می باشد. با توجه به خواص گسترده انواع عود متخصصین طب سنتی برای درمان هر نوع بیماری دود کردن نوع خاصی از عود را تجویز می کنند. عود گل نرگس برای درمان مشکلات تنفسی و بیماری های ریوی بسیار مفید است. انواع عود اسطوخودوس برای درمان اختلالات خواب بسیار مفید هستند. عود با رایحه عنبر نسا برای درمان بیماری های ویروسی بسیار مفید است. عود مشک باعث بالا رفتن میزان هوشیاری می شود. انواع عود رایحه لیمو، گل رز، گل یاسمن باعث افزایش تمرکز و یادگیری می شوند.
خاکستر عود را باید در آب روان ریخت و یا در خاک باغچه مدفون کرد.
انواع عود در جهان
در گذشته از عود در مراسم مذهبی چین و هند استفاده می شده است. عود را فقط در مراکز مذهبی درست می کردند و برای امور مراسم به مصرف می رسانده اند. بودائیان از عود برای دور کردن ارواح پلید و انرژی های منفی استفاده می کنند. در طب آیورودا، انواع عود را وسیله ای معجزه گر می شناسند. در اوایل قرن هشتم میلاد مسیح در یونان از عود برای خوشبو کردن هوا و آروماتراپی در کنار گیاه درمانی استفاده می شده است. در کتیبه ای در مصر، متعلق به 1530 سال قبل از میلاد مسیح تصویری از عود حک شده است. در ایران از قدیم الایام از عود برای بخور و فواید گیاهی استفاده می کرده اند. عود های مورد استفاده در ایران به شکل پودر بوده اند.
عود را حتما در جا عودی مخصوص روشن کنید. این امر باعث جلوگیری از آتش سوزی و ریختن خاکستر عود به اطراف می شود.
استفاده از عود
از عود تا 2 سال پس از تولید می توان استفاده کرد. پس از آن از خواص عود کاسته می شود. عود را حتما در جا عودی مخصوص روشن کنید. این امر باعث جلوگیری از آتش سوزی و ریختن خاکستر عود به اطراف می شود. کسانی که از عود برای انجام مراقبه استفاده می کنند، پس از روشن کردن عود شروع به کار اذکار می کنند. برای انجام این اقدامات، محلی که برای روشن کردن عود در نظر گرفته شده است، باید کاملا تمیز باشد. به طور حدودی سوختن هر عود 50 الی 90 دقیقه زمان می برد. البته پس از سوختن به طور کامل تا 30 دقیقه بعد همچنان تاثیر گذار است. خاکستر عود را بیشتر از 3 ماه نباید نگهداری کرد و باید آن را در آب روان ریخت و یا در خاک باغچه مدفون کرد.
برای انجام مراسمات، محلی که برای روشن کردن عود در نظر گرفته شده است باید کاملا تمیز باشد.
به طور کلی عود ها به دو دسته عود دست ساز و عود های اسانس دار که با روش های شیمیایی فرآوری شده اند تقسیم می گردند. محبوب ترین نوع میان انواع عود، عود های شاخه ای می باشند. قبل از انتخاب و خرید عود باید ببینید که به چه رایحه ای علاقه دارید. اگر عود مورد استفاده دارای رایحه ناخوشایندی برای شما باشد، پس از روشن کردن آن باعث سردرد شما می گردد. هر نوع و رایحه عود برای منظور و هدف خاصی ساخته می شود. عود با رایحه یاس،کاج، بابونه، اسطوخودوس، لیمو و وانیل برای ایجاد فضای مناسب برای مدیتیشن و مراقبه بسیار مناسب هستند. برای ایجاد فضایی معنوی بهترین انتخاب استفاده از عود با رایحه های صندل، کندر، مشک، صمغ رزین مر، نعنای هندی، مریم گلی و اکالیپتوس می باشد. برای خوشبو کردن محیط کار یا زندگی از عود با رایحه نارگیل، وانیل، گل رز، توت فرنگی، گیلاس و دارچین استفاده کنید.
انواع عود از نظر ساختار
- عود مخروطی: عود های مخروطی از صمغ یا پودر به شکل یک کله قند کوچک درست می شوند. در این نوع عود به جای چوب به عنوان ماده سوختنی از براده ی چوب در ساختار آن استفاده شده است. عود های مخروطی دارای انواع رایحه های مختلف هستند.
- عود مخروطی آبشاری: نوعی جدید از عود است که طرفداران بسیاری را جلب کرده است. این عود ظاهری مانند نوع مخروطی دارد با این تفاوت که دود آن به جای حرکت به سمت بالا به سمت پایین حرکت می کند.
- عود صنعتی شاخه ای: این نوع از عود به صورت صنعتی ساخته می شوند و دارای قطر یکسان و در اندازه های 15 و 25 سانتی متری تولید می شوند. از عود کوتاهتر برای استفاده کوتاه مدت استفاده می گردد. عود صنعتی خارجی از مواد اولیه ی با کیفیتی ساخته شده است. از این رو، از ماندگاری و رایحه ی دلنشین تری نسبت به عود صنعتی ایرانی برخوردار است.
- عود دست ساز: عود دست ساز به طور شاخه ای و با قطر زیاد تولید می شود. این نوع از عود ها دارای خواص درمانی فراوانی می باشند. عود دست ساز دارای بوی فراوان و ماندگار و مدت سوخت بالایی می باشد. قطر مدل دست ساز بیش از 5 میلیمتر اندازه دارد. این گیاه در شرق آسیا به خصوص در چین و هند می روید.
قطر عود دست ساز بیش از 5 میلیمتر اندازه دارد.
جمع بندی
استفاده از عود در تمام فرهنگ ها و ادیان ریشه دارد و به دلیل رایحه آرامش بخش و ایجاد حس خوب در انسان در انواع مراسم مورد استفاده قرار می گیرد. عود ها در اشکال و انواع مختلف تولید می شوند. همسو با آن جا عودی های متنوعی در اشکال و جنس های مختلف مناسب با هر سلیقه ای تولید شده است. هر رایحه کاربرد متفاوتی را شامل می شود. استشمام دود عود همانطور که جنبه درمانی دارد برای افراد دارای بیماری ریوی و آسم مضر است. از مشهور ترین عود های موجود در بازار صندل سرخ و سفید، عود صلیب، عود مشک، عنبر، کندر، لیمو، سیب سبز، گل رز، بابونه، رزماری، اسطوخودوس، نعنا، یاسمین و زنبق یاس کبود می توان نام برد.